Bob Smillie i upamiętnienie POUM

Poniżej zamieszczam tłumaczenie tekstu Mairead Hache zamieszczonego na stornie The Volonteer prowadzonej przez weteranów XV Brygady Międzynarodowej im. Abrahama Lincolna. Artykuł jest poświęcony pamięci uczestnika hiszpańskiej wojny domowej Boba Smilliego.

Los POUM, jeden z najbardziej kontrowersyjnych epizodów hiszpańskiej wojny domowej spowija tajemnica. Założona przez Andreu Nina i Joaquina Maurina, Partido Obrera de Unificacion Marxista (Robotnicza Partia Marksistowskiej Unifikacji) walczyła po stronie Republiki, w obronie robotniczej rewolucji jako drogi do wyzwolenia społecznego. Po tzw. barcelońskich dniach majowych w 1937 roku, POUM razem z organizacjami anarchistycznymi została poddana represjom i zdelegalizowana przez rząd republikański. Zabroniona została nawet dystrybucja jej gazety: La Batalla. Przywódcy POUM zostali aresztowani, uwięzieni, a niektórzy nawet zamordowani w związku z najczarniejszymi wydarzeniami wojny po stronie republikańskiej. Jednym z zamordowanych był Bob Smillie, ochotnik ze Szkocji afiliowany przy Independent Labour Pary (Niezależnej Partii Pracy).

Osip Tsebry: Burzliwy życiorys machnowca

Latem 1942 roku do oddziału Armii Krajowej w Puszczy Augustowskiej przybył dziwny osobnik. Bardzo łamaną polszczyzną próbował im wyjaśnić kim jest i skąd idzie: Königsberg, idę z Königsberga. Szukam drogi na wolność, pomóżcie, francuski. Psia krew – odpowiadali żołnierze – nie rozumiemy.

Gdy jeden z oficerów spróbował porozumieć się po francusku, przybysz od razu się ożywił i zaczął składniej mówić. Dziwny gość opowiedział niesamowitą historię. Ukrainiec, Osip Tsebry urodził się i dorastał we wsi Tartaki, w rejonie żmeryńskim, w prowincji kijowskiej Imperium Rosyjskiego. Wychowywał się w niezwykłej rodzinie chłopskiej. Jego ojciec, Wasilij Grigoriewicz Tsebry podczas służby wojskowej w Petersburgu spotkał anarchistów, którzy traktowali go jako ukraińskiego chłopa życzliwie. Wrócił do swojej wioski jako zwolennik poglądów Michaiła Bakunina.

Dmitrij Rogozin: Wicepremier, chuligan i błazen

Kilka dni temu do księgarń trafiła książka Tomasza Piątka pt. „Macierewicz i jego tajemnice”. Na marginesie ciekawych powiązań polskiego ministra obrony dowiadujemy się bardzo interesującej rzeczy. Okazuje się, że silniki amerykańskich satelitów szpiegowskich są produkowane przez… Rosjan, a dokładniej przez kombinat Energomasz będący w 86% własnością Federacji Rosyjskiej.

Nadzór nad tą firmą oraz podobnymi koncernami sprawuje wicepremier ds. przemysłu obronnego i kosmicznego, którym od 2011 roku jest Dmitrij Olegovich Rogozin: „Główny chuligan Putina i jego naczelny błazen”. W ten sposób jak bumerang wrócili do mnie rosyjscy sojusznicy francuskiego Frontu Narodowego.

Strzelanina w Adalen (1931)

Po rewolucji w 1917 roku w Szwecji również doszło do znaczących przemian. Władza została odebrana nacjonalistom i konserwatystom przez koalicyjny rząd liberałów i socjaldemokratów. Stanowisko premiera z krótkimi przerwami obsadzone było przez lidera socjaldemokracji Hjalmara Brantinga, zmarłego w 1925 roku. Z inicjatywy socjaldemokratów po raz pierwszy utworzono ministerstwo opieki społecznej. Wprowadzono 8-godzinny dzień pracy i prawa wyborcze dla kobiet. Branting otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. Jednak 14 maja 1931 roku, demokratyczny rząd wysłał przeciwko robotnikom wojsko, które ostrzelało pokojową manifestację z karabinu maszynowego. 

Latem 1930 roku doszło do konfliktu w fabryce drzewnej w mieście Langror. Właściciel fabryki w związku z kryzysem finansowym chciał zaoszczędzić na obniżkach pensji co zmotywowało pracowników to podjęcia się strajku. Robotnicy cieszyli się poparciem sporej części ludności zatrudnionej w innych fabrykach i plantacjach należących do tego samego właściciela - Gérarda Axela Johannesa Versteegha.

Mit Franco: Żydzi, III Rzesza i antysemityzm

Wojna domowa w Hiszpanii do dziś budzi duże emocje w debacie na temat historii politycznej Europy w XX wieku. Postać generała Francisco Franco uchodzi w Europie Zachodniej za jednoznacznie czarny charakter jako sojusznik faszystowskich Włoch i III Rzeszy oraz sprawca masowych zbrodni popełnianych na cywilach uznawanych za zwolenników Republiki. Odmienna ocena puczysty zdaje się pokutować w post-komunistycznej Polsce.

W polskich księgarniach i bibliotekach można znaleźć kilka ważnych pozycji opisujących dzieje Hiszpanii w XX wieku. Można wymieniać tutaj autorów takich jak Antony Beevor czy Stanley Payne. Obok nich znajduje się jednak wiele książek pisanych z pozycji ultrakonserwatywnych i pro-frankistowskich zarówno zagranicznych autorów jak i polskich.