Polscy ochotnicy w Milicji Ludowej POUM

Pierwszym skojarzeniem, gdy myślimy o międzynarodowych ochotnikach podczas wojny domowej w Hiszpanii, są Brygady Międzynarodowe. Rzadko kiedy wspomina się natomiast o oddziałach Robotniczej Partii Marksistowskiej Unifikacji – Partido Obrero de Unificación Marxista (POUM), w których służyło około 700 ochotników z 28 krajów – głównie Francji, Włoch i Niemiec, ale także polskiego pochodzenia.

Wojna domowa w Hiszpanii rozpoczęła się 17 lipca 1936 roku od rebelii wojsk hiszpańskich stacjonujących w Maroku. Bunt wojskowych skierowany był przeciwko demokratycznie wybranemu rządowi Frontu Ludowego. Pucz został wsparty przez faszystowskie Włochy oraz III Rzeszę. Po stronie Frontu Ludowego stanęły natomiast Związek Radziecki i Meksyk. Pozostałe kraje starały się unikać bezpośredniego zaangażowania w konflikt. Zarówno ZSRR jak i kraje faszystowskie miały dalekosiężne plany względem przyszłego ustroju politycznego Hiszpanii oraz jej zaangażowania w ich politykę międzynarodową.

Udział w walkach po stronie wojsk Franco wzięło 50 000 Włochów i 10 000 Niemców. Po stronie republikańskiej walczyło około 2000 wojskowych ze Związku Radzieckiego oraz ok. 35 000 ochotników ponad pięćdziesięciu narodowości, zasilający szeregi Brygad Międzynarodowych, zorganizowanych przez Komintern na apel Komunistycznej Partii Hiszpanii.

Poniżej zamieszczam swój artykuł opublikowany w Le Monde Diplomatique Nr 7 (125) lipiec 2016. Pod tekstem publikuję bibliografię.

Bibliografia:

Opracowania:
J. Baconin, Migracja polska lat dwudziestych we Francji, w: Mówią Wieki nr 11/2010 (610), Warszawa 2010
A. Beevor, Walka o Hiszpanię 1936-1939. Pierwsze starcie totalitaryzmów, Kraków 2009
J. Costello, Deadly Illusions The KGB Orlov Dossier Reveals Stalin's Master Spy, Crown Publishers Inc. 2003
T. Hugh, Spanish Civil War, London 2001
W. Krehm, Spain: Revolution and Counter-Revolution, Toronto 1937
A. Lustiger, Schalom Libertad!: Juden im Spanischer Burgerkrieg, Frankfurt 1989
A. Lustiger, Zum Kampf auf Leben und Tod! Das Buch vom Widerstand der Juden 1933-1945, Kolonia 1994
C. Márquez, Cómo se ha escrito la Guerra Civil española, Madryt 2006
P. Preston, The Spanish Civil War. Reaction, revolutions & revenge, Londyn 2006
L. Wyszczelski, Dąbrowszczacy, Warszawa 1986

Źródła:
An Interview with Jean Malaquais, w: Revolutionary History Vol. 7 No. 2, 1999
B. Lewinski, Mémoires et témoignages. De la guerre d'Espagne à la guerre mondiale, w: Matériaux pour l'histoire de notre temps, Vol 5 No. 1, 1986
B. Lewinski, Mémoires et témoignages. Cinquante ans d'erreurs, un demi-siècle d'horreurs (1936-1986), w: Matériaux pour l'histoire de notre temps, Vol 6 No. 1, 1986
G. Orwell, W hołdzie Katalonii, Warszawa 1985
Materiały Fundacji Andreu Nina